De voorbije vijf jaar werden gemiddeld 14 klachten per jaar ingediend bij de federale Ombudsman. Dat blijkt uit cijfers opgevraagd door CD&V-Kamerlid en fractieleider Servais Verherstraeten aan minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen).
Servais Verherstraeten: “Onze overheid krijgt haar middelen via onze belastingen en hoort het algemene belang dus met de hoogste integriteit te dienen. Een doortastend controlesysteem tegen misbruik en fraude is dus cruciaal. Klokkenluiders spelen een belangrijke rol door zulke misstanden aan de kaak te stellen. In het regeerakkoord heeft de huidige coalitie terecht beloofd om hun bescherming optimaal te garanderen. Wij rekenen op minister De Sutter om dit in de praktijk te brengen en de Europese wetgeving hierrond zo snel mogelijk om te zetten.”
Meldingen ontvangen door de federale Ombudsman in de laatste vijf jaar
|
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
Onderzoeken
|
8
|
15
|
19
|
16
|
12
|
De Belgische wetgever voorzag in 2013 een wettelijk kader voor ambtenaren om misbruik of fraude te melden. De wet voorzag hiervoor een bijzonder statuut voor deze klokkenluiders. Het misbruik of de fraude gemeld door de klokkenluider moet wel steeds een bedreiging of schending zijn van het algemeen nut.
In het huidige meldingssysteem ontvangen zowel de federale Ombudsman als de vertrouwenspersonen integriteit (VPI) meldingen van fraude of misbruik. Deze vertrouwenspersonen worden binnen de federale administratieve overheden aangesteld. Ook oud-personeelsleden die gedurende minder dan twee jaar de dienst hebben verlaten, mogen misbruik of fraude melden.
De duur van de bescherming van de klokkenluiders werd in 2019 verlengd van 2 naar 3 jaar. Wanneer er sprake is van vergelding, kunnen ambtenaren-klokkenluiders bijvoorbeeld vragen om de maatregelen die tegen hen werden genomen te annuleren en onder bepaalde voorwaarden tijdelijk tewerkgesteld worden in een andere dienst of administratie. De vertrouwenspersonen integriteit van de federale overheidsdiensten die meldingen van ambtenaren ontvangen genieten eveneens bescherming.
Het regeerakkoord voorziet een bevestiging van het statuut van klokkenluider. Zo belooft de regering de bescherming te verzekeren van ambtenaren die te goeder trouw laakbare feiten in hun administratie aan de kaak hebben gesteld. België zal de Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden, die op 7 oktober 2019 werd aangenomen, binnen de termijn omzetten. Dat verzekerde minister Petra De Sutter aan de CD&V-fractieleider in de Kamer. “We moedigen de minister aan hier vaart achter te zetten, want de deadline voor omzetting van die EU-richtlijn loopt af op 17 december 2021,” zegt Verherstraeten.